کامران محسنی‌فر1، ابراهیم پذیرا2، پیام نجفی3 1- فارغ التحصیل کارشناسی ارشد، رشته خاکشناسی و احد علوم و تحقیقات تهران، دانشگاه آزاد اسلامی. پست الکترنیک[email protected] 2- استاد گروه خاکشناسی واحد علوم و تحقیقات تهران، دانشگاه آزاد اسلامی. 3- استادیار دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان. چکیده مناطق خشک، چون بیشتر نواحی ایران که دارای بارندگی کم و تبخیر زیاد می‌باشند، تجمع املاح در سطح خاک، امری اجتناب ناپذیر خواهد بود. بنابراین اعمال یک روش عملی جهت برآورد آب مورد نیاز به منظور اصلاح خاک برای کشاورزی امری ضروری است. هدف از این تحقیق، رسم منحنی‌های شوری و سدیم‌زدایی در 2 منطقه واقع در جنوب شرق استان خوزستان و اثر ماده اصلاح کننده سدیم بر شستشوی املاح و سدیم می‌باشد. همچنین ارائه فرمول تجربی مناسب جهت استفاده در برآورد آب مورد نیاز برای اصلاح مناطق مورد نظر از دیگر اهداف طرح بوده است. آزمایش در دو منطقه 1 و 2 با چهار تیمار شامل، تیمار اول 25 سانتی‌متر، تیمار دوم 50 سانتی‌متر، تیمار سوم 75 سانتی‌متر و تیمار چهارم 100 سانتی‌متر آب و سه تکرار تا عمق 100 سانتی‌متر در کرت‌های 1×1 متر انجام گرفت. در منطقه 2 علاوه بر آب آبشویی از اسید سولفوریک به مقدار 5 تن در هکتار به عنوان ماده اصلاح کننده استفاده شد. با استفاده از داده‌های اولیه و نهایی شوری و سدیم در مقایسه با عمق خالص آب آبیاری به عمق خاک، یازده مدل تجربی مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج نشان می‌داد که در منطقه 1، مدل تجربی معکوس برای هدایت الکتریکی و سدیم به ترتیب با ضریب همبستگی 85% و 83% به عنوان بهترین مدل بدست آمد. در منطقه 2 بدون اضافه کردن اسید، مدل درجه سوم به عنوان مدل آبشویی هدایت الکتریکی و سدیم به ترتیب با ضرایب همبستگی 94% و 80% مناسب است. برای منطقه دوم همراه با اضافه کردن اسید در مورد هدایت الکتریکی مدل‌های نمایی، رشد، لجستیک، مرکب و معکوس با ضریب همبستگی 76% و برای درصد سدیم تبادلی مدل درجه سوم با ضریب همبستگی 88% بدست آمد.